Wil je alles weten over kleur? Begin dan bij de basis. In deze blog neem ik je mee in de basis theorie van kleur. Want wat is kleur eigenlijk? Ik vertel het je in deze blog over kleurtheorie.
Inhoud
Kleureigenschap
Kleur is een eigenschap van licht die wordt bepaald door de verschillende golflengtes waaruit dat licht is samengesteld. Een kleur is een mengsel van golflengten in verschillende sterkten. bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Kleur
Kleur wordt dus bepaald door straling van licht. De natuurkundige theorie over licht gaat voor deze blog wat te ver, want ik het vooral richten op de basis, waar je in de praktijk ook wat aan hebt.
Kleurenleer gaat over hoe je kleuren mengt en welke effecten verschillende kleurencombinaties hebben. Het maakt gebruik van termen gebaseerd op een kleurencirkel, waarin kleuren worden verdeeld in primaire, secundaire en tertiaire kleuren.
Kleurenspectra
Sinds de zeventiende eeuw beschouwen kleurenkenners en veel kunstenaars en ontwerpers rood, geel en blauw als de belangrijkste kleuren. Het zijn de primaire kleuren. Rood, geel en blauw zijn dan ook precies de kleuren waaruit beeldschermen en de digitale kleuren zijn opgebouwd. In de drukwereld worden kleuren echter anders gemengd. Namelijk met de kleuren Cyaan, Magenta en Geel. Kijk eens naar het volgende plaatje.
Dáár waar bij CMYK alle 3 de kleuren bij elkaar komen ontstaat de “K” in CMYK. En die K staat voor zwart. Niet 100% zwart, maar printbaar zwart. En als je kijkt naar RGB, dan ontstaat er 100% wit. En het grappige is, daar waar 2 kleuren er raken in CMYK ontstaan de RGB kleuren, en daar waar 2 kleuren er raken in RGB ontstaan de CMYK kleuren. Het RGB kleurenspectrum is een heel stuk breder dan het CMYK spectrum. Dat is een reden waarom soms kleuren op je beeldscherm veel helderder en frisser lijken op je beeldscherm, dan wanneer je dezelfde kleuren zou printen.
Kijk maar eens naar het plaatje hier links. Het CMYK kleurenspectrum is vrij beperkt, als je het vergelijkt met het RGB spectrum of dat wat het oog kan waarnemen.
Het is dus belangrijk om te weten waar je kleur voor gebruikt. Ik heb hier een hele blog aan gewijd. Lees deze blog hier.
Het zichtbare spectrum
Het zichtbare spectrum is het deel van het elektromagnetische spectrum dat door het menselijk oog kan worden waargenomen. Hierboven zie je dat deel waar het oogje staat.
Het RGB spectrum
Het additieve kleurensysteem wordt gebruikt bij lichtemissie, zoals in computerschermen en televisies. Dit systeem combineert rood (R), groen (G), en blauw (B) licht om verschillende kleuren te creëren. Je ziet hierboven dat je hiermee hele heldere kleuren kunt creëren.
Het CMYK spectrum
Het subtractieve kleurensysteem wordt gebruikt bij het mengen van pigmenten, zoals in drukwerk. Dit systeem gebruikt cyaan (C), magenta (M), geel (Y), en soms zwart (K) om kleuren te creëren door bepaalde golflengten van licht te absorberen.
Primaire kleuren
In de kleurtheorie gelden er slechts 3 primaire kleuren. Rood, geel en blauw. In het vorige hoofdstuk heb je er al een aardig stukje over kunnen lezen. Deze primaire kleuren worden gebruikt om alle andere kleuren te mengen en samen te stellen. Door verschillende verhoudingen van deze kleuren te mengen, kunnen we een oneindig aantal kleuren creëren. Dit principe wordt gebruikt in zowel het CMYK- als het RGB-kleursysteem. Het begrijpen van deze kleurtheorie is essentieel bij het werken met kleuren in ontwerp- en printprocessen.
Secundaire kleuren
Secundaire kleuren worden verkregen door twee primaire kleuren met elkaar te mengen. De secundaire kleuren zijn groen, oranje en paars. Groen ontstaat door geel en blauw te mengen, oranje door rood en geel te mengen, en paars door rood en blauw te mengen. Deze secundaire kleuren vormen samen met de primaire kleuren de basis van het kleurenspectrum en worden vaak gebruikt in kunst, design en andere creatieve disciplines.
Tertiaire kleuren
Tertiaire kleuren zijn kleuren die worden verkregen door een secundaire kleur te mengen met een primaire kleur. Ze worden gevormd door het mengen van de secundaire kleuren met de overgebleven primaire kleur. Bijvoorbeeld, door groen (secundaire kleur) te mengen met geel (primaire kleur), krijgen we de tertiaire kleur geelgroen. Op dezelfde manier kunnen we met behulp van tertiaire kleuren een breed scala aan kleuropties creëren.
Kleuren bewerken
Elke Photoshopper kent het wel. De kleurmodellen die we Hue en Saturation noemen. En dan hebben we ook nog lichtsterkte.
Deze modellen beschrijven kleuren in termen van tint (kleur zelf), verzadiging (intensiteit van de kleur), en lichtheid of waarde (helderheid).
- HUE: De eigenschap van een kleur, gedefinieerd als een hoek in een kleurenwiel.
- Saturation: De intensiteit of puurheid van een kleur.
- Lightness/Value: De helderheid van een kleur.
Samenvatting
De secundaire kleuren vormen samen met de primaire kleuren de basis van het kleurenspectrum en worden veel gebruikt in kunst en design. Tertiaire kleuren ontstaan door het mengen van een secundaire kleur met een primaire kleur. Hiermee kunnen we een breed scala aan kleuropties creëren. In Photoshop worden kleuren beschreven in termen van tint, verzadiging en lichtheid. Op dezelfde manier kunnen we met behulp van tertiaire kleuren een breed scala aan kleuropties creëren. Deze kleuren ontstaan door het mengen van een secundaire kleur met een primaire kleur. Dit stelt ons in staat om nieuwe en unieke kleuren te maken die niet direct voortkomen uit de primaire kleuren. Met behulp van deze tertiaire kleuren kunnen we complexe en levendige composities maken in ons kunst- en ontwerpwerk. Het begrijpen en beheersen van het gebruik van tertiaire kleuren is een belangrijke vaardigheid voor elke kunstenaar of ontwerper die met kleur werkt.
