In mijn vorige blog gaf ik antwoord op de vraag: Waarom zijn de kleuren op mijn scherm anders dan op mijn drukwerk? In deze blog ga ik hier op voortborduren en ga ik dieper in op de vraag wat is het verschil tussen drukwerk en print; het printen van foto’s en het printen van drukwerk.
Printen is toch printen? Is er dan een verschil tussen drukwerk en print?
Eerst een kleine samenvatting van mijn vorige blog: voor drukwerk gebruik je cmyk kleurruimte, terwijl je beeldscherm de rgb kleurruimte gebruikt. rgb en cmy zijn tegenovergestelde kleuren. de K in cmyk staat voor zwart. De rgb kleurruimte is veel ruimer dan de cmyk kleurruimte. Dat levert dus soms verschillen op tussen wat je op je beeldscherm ziet en wat je ziet op je drukwerk. Wil je dus zeker weten dat wat je ziet ook zo wordt geprint? Gebruik dan de cmyk kleurruimte in je nabewerking.
Maar goed, hoe kan het dan dat fotoprintbedrijven wel bestanden accepteren met een RGB kleurruimte? Dit is de vraag die bij mij opkwam toen ik mijn vorige blog aan het schrijven was.
De vraag bleef maar steeds in mijn hoofd hangen, en dus was het tijd voor een leuk onderzoek!
Wat is het verschil tussen drukwerk en print?
Allereerst deed ik wat deskresearch. Via een zoekopdracht (“Verschil tussen printen en drukken”) op Google kwam ik op diverse websites terecht met verschillende antwoorden op deze vraag.
Op nezzo.nl lees ik het volgende:
Het eeuwige dilemma: moeten we je opdracht printen of drukken? Wat is het verschil tussen drukwerk en print? En belangrijker: zie je verschil? Om met dat laatste te beginnen: er is kwaliteitsverschil, maar dat is voor het gewone reproductiewerk te verwaarlozen.
Digitaal drukken
Het grootste verschil tussen digitaal drukken en offsetdrukken is dat de vaste kosten per drukopdracht heel laag zijn. Daarentegen zijn de variabele kosten per vel veel hoger dan bij offsetdruk. Hierdoor is digitaal drukken vooral interessant bij kleine oplages. Ook de druktijden van digitaal drukken zijn korter dan bij offsetdruk, waardoor het geschikt is voor spoedklussen.
Offsetdrukken
Bij offsetdrukken wordt op een aluminium plaat via fotografische weg een beeld aangebracht. Vervolgens wordt deze offsetplaat vochtig gemaakt. Alle niet-beeld-delen op de plaat nemen dit vocht aan. Daarna wordt vettige inkt aangebracht. Aangezien de natte delen de inkt afstoten, wordt deze alleen op de beelddelen aangenomen. De inkt wordt nu op een rubberen doek gedrukt en dit rubberen doek drukt het beeld weer op papier.
Ik lees hier echter nog niet echt iets over kleur. Dus nog even verder zoeken. Ik lees op de website van Zegenrijk een belangrijke zin:
Printen gebeurt met een digitale printmachine en qua kleuren wordt er geprint met CMYK kleuren. Drukken gebeurt met echte inkt op een drukmachine en gebeurt met PMS kleuren.
In mijn vorige blog had ik het over RGB en CMYK kleuren. Wat zijn dan PMS kleuren?
PMSkleuren.com (hoe kan het ook anders) zegt hierover het volgende:
PMS is een kleurensysteem dat vooral door vormgevers en drukkerijen wordt gebruikt. Door de standaardisering van kleuren kunnen drukkers ervoor zorgen dat het drukwerk overeenkomt met de wensen van de opdrachtgever. Door PMS-kleuren te hanteren weet u zeker dat uw drukwerk altijd in de juiste kleuren geleverd wordt. PMS-kleuren worden aangeduid met een uniek nummer gevolgd door een letter. De letter geeft de papiersoort aan. Zo staat C voor coated, U voor uncoated en M voor mat.
En waar staat PMS dan voor? PMS staat voor Pantone ( bedrijfsnaam ) Matching System(code).
Ok, dus we hebben nu 3 verschillende kleursystemen besproken: RGB, CMYK en PMS. Van RGB weten we dat die wordt gebruikt voor computerschermen e.d. Maar wanneer gebruik je voor drukwerk dan CMYK en wanneer PMS? Op de website Zintuig.nl vind ik het antwoord:
Aangezien met volle kleuren elke mogelijke combinatie eenvoudig samen te stellen is, worden CMYK-kleuren gebruikt als het om composities gaat waar een groot aantal verschillende schakeringen nodig zijn.
Hebben we echter maar een paar kleuren nodig, dan kunnen we gebruik maken van het PMS-systeem.
Deskresearch levert mij de volgende conclusie op de vraag “Wat is het verschil tussen foto’s printen en drukwerk printen?”:
Er is niet zo zeer een verschil tussen foto’s printen en drukwerk printen. Het gaat meer om enerzijds de oplage en anderzijds de hoeveelheid kleuren die moeten worden geprint.
- Is de oplage laag, dan kun je digitaal printen. Is de oplage groot dan is offsetdrukken een betere oplossing.
- Drukwerk met veel verschillende kleuren, zoals foto’s, print of druk je met CMYK kleuren. Drukwerk met weinig verschillende kleuren, zoals briefpapier, druk je met PMS kleuren.
Nu ik deze conclusie heb getrokken uit mijn onderzoekje, resteert nu nog 1 vraag:
Hoe krijg ik de kleuren zoals ik ze op mijn scherm zie, ook zo uitgeprint, ook al vallen sommige kleuren buiten het CMYK spectrum?
Om hierachter te komen nam ik contact op met een specialist op het gebied van fine art printing: Jan Smit Fine Art Printing Specialist. Hij heeft een gedegen en bewezen kennis van kleur en printen. Dé uitgewezen persoon om over dit onderwerp te praten.
Het korte antwoord van Jan: “Dat gaat je niet lukken.” Een computerscherm kan veel meer kleuren tonen, dan dat een printer ooit kan printen. Het zal altijd de dichtstbijzijnde CMYK kleur kiezen en dus krijg je kleurverschil. Wil je dus dat wat je ziet op je scherm ook zo op papier uit de printer komt, dan zal je in Photoshop (of een ander programma) moeten werken in de juist kleurruimte. Je kunt je drukkerij navragen welke kleurruimte je moet gebruiken om de gewenste kleuren zo dicht mogelijk te bereiken. Ook kun je vragen welke technieken de drukkerij gebruikt in het drukproces.
Pantone (het bedrijf dat de PMS kleuren heeft ontwikkeld), heeft de EXTENDED GAMUT kleurformule ontwikkeld. Simpel gezegd voegen ze in het printproces de kleuren Oranje, Groen en Violet toe aan de CMYK formule, waardoor er een breder palet aan pantone kleuren ontstaat. Een drukkerij die hiervan gebruik maakt zal beter in staat zijn om de gewenste kleur te bereiken.
Printing using EXTENDED GAMUT Coated formulas allows for a broader color gamut – CMYK PLUS OGV. By adding three additional base inks into the process, solid colors that have traditionally been difficult to achieve can now match closer. For example, orange colors will look truer and cleaner when orange ink is introduced to a print process instead of trying to achieve a suitable match from mixing yellow and magenta inks together.
We kunnen dus concluderen dat wanneer het gaat om drukwerk je dus goed moet opletten in welke kleurruimte je werkt binnen je bewerkingsprogramma, om te voorkomen dat je kleurverschillen krijgt in je digitale beeld en je drukwerk. Een foto met een RGB ruimte printen? Dan zal dat nog steeds in CMYK kleuren worden geprint, en kan dus kleurverschil opleveren.
En hoe doe je dat dan in Photoshop?
In Photoshop ga naar “Bestand” > “Nieuw” (of klik op ctrl + n)
